Tajlandski jezik i kultura

Tajlandski (sijamski ili tai) jezik, istorija i kultura

Tajland, odnosno Kraljevina Tajland, je država u jugoistočnoj Aziji, nekada se zvala i Sijam. Sastoji se od 76 provincija na 513 120 kilometara kvadratnih površine, a približno ima oko 68 miliona stanovnika, što je čini 21. na svetu po naseljenosti. Glavin grad je Bangkok, koji je ujedno i najveći. Što se tiče stanovništva 80 do 90% čine etnički Tajlanđani koji obuhvataju 4 glavne regionalne grupe: centralni, severoistočni, severni i južni Tajlanđani. Tajlajđani su migrirali iz jugozapadne Kine do kontinenalne jugoistočne Azije u 11. veku, a najstarije poznato pominjanje njihovog prisustva datira iz 12. veka u jednom regionu Sijama. Prvi dodir sa Evropom desio se u 16. veku sa diplomatskom misijom Portugalije da osvoji jednu od najnaprednijih oblasti Tajlanda - Ayutthaya. Ali, Tajland je jedina država u jugoistočnoj Aziji koju nije kolonizovala Evropa. Zvaničan jezik je Tai, a većinsko stanovništvo se praktikuje budizam kao religiju.

Etimologija - poreklo reči

Reč Sijam može imati više izvora od raznih termina i jezika koji su se smenjivali na području današnjeg Tajlanda. Reč može poticati iz pali jezika što označava „zemlju zlata“, ili iz sanskrita što znači „tama“, a još jedna moguća varijacija ovog imena potiče iz mon jezika i znači „stranac“. Takođe, Kinezi su ovo područje zvali Xiam, što su Portugalci izgovarali Siam. Prema jednom francuskom arheologu koji se bavio iskopinama sa Tajlanda, reč Tajland tj. Tai znači „slobodan čovek“ na tai jeziku, dok s druge strane jedan tajlandski akademski građanin tvrdi da reč tai znači „čovek“ ili „biće“.

SAZNAJTE JOŠ... Šta je Apostil pečat i koja je njegova namena?

Jezik

Tajlandski jezik se ponekad zove i sijamskim jer je potekao iz područja između Vijetnama i Kine. Tajlandski ili zuang-tai jezik je grana kra-dai jezičke porodice u koju spada i lao jezik, zvanični jezik države Laos. Strogo je povezan sa laos jezikom u skoro svim aspektima sem u pismu. Bez obzira na neke razlike, dele veliki broj sličnih ili čak istih reči i većina stanovništva Laosa razume, a neki čak umeju i da pišu i čitaju tajlandski što je dovelo do širenja tajlanske muzike i tv programa u Laousu. Lao i tajlandski se govore u južnoj Kini, severoistočnoj Indiji i kužnoistočnim zemljama gde spada i Tajland. Pismo se razvilo tek u 13. veku i od tada je podleglo manjim promenama. Međutim, prvi tekst na tajlandskom se smatra da je napisan u kamenu 1292. godine pre nove ere. Taj kamen se nalazio u Sukotaju, bivšoj prestonici istoimenog kraljevstva. Jezik govori oko 69 miliona ljudi, dok je maternji za samo 40 miliona i, logično, najviše se govori na Tajlandu gde je i zvaničan.

Gramatika

Što se tiče gramatike, tajlandski jezik je sličan azijskim jezicima kao što su kineski i vijetnamski po „tonovima“- Smatra se za „tonski“ ili glasovni jezik koji se sastoji čak od 32 samoglasnika i 44 suglasnika. Tajlandski jezik takođe koristi svoje brojeve, iako nije retko da se sreću i arapski.

Učenje tajlandskog jezika

Zbog svoje posebnosti u broju slova, prosečan čovek može pomisliti da je tajlandski jezik veoma težak. I delimično je tačno. Uzimajući u obzir glasove i pismo, tajlandski je naizgled vrlo komplikovan i učenenje reči može biti veliki poduhvat za nekog ko nije upoznat sa azijskim jezicima.

Međutim gramatika tajlandskog jezika je izuzetno laka. Ne postoje konjugacije, deklinacije ili infleksije (sufiksi, vremena, rod, broj). Reči u tajlandskom jeziku se ne menjaju po rodu, broju i padežu, a takođe ne postoje glagolska vremena. Da bi se znalo o kom je vremenu reč, koriste se predlozi za vreme i reči „juče“, „danas“ i slično. Takođe ne postoje članovi, pa su komplikovane upotrebe „a“ „an“ i „the“ u engleskom izostavljene, i zbog toga su rečenice veoma jednostavne.

Učenje tajlandskog jezika vam može biti vrlo korisno ukoliko ste zainteresovani za druge jezike jugoistočne Azije, a i Azije uopšte. Pošto je tajlandski veoma sličan lao jeziku, s lakoćom možete naučiti oba. Lao jezik je blizak kambodžanskom, a on dalje vijetnamskom itd.

Pozajmljenice

U tajlandskom jeziku se koristi veliki broj pozajmljenica iz engleskog jezika, ali su one prilagođene „zvukovnom sistemu“ tajlandskog, kako bi se mogle lakše koristiti i izgovarati. Neke engleski reči kao što su format i film ne menjaju čak ni u speling upotrebi.

Govor tela

Na Tajlandu se veoma vrednuje govor tela u konverzaciji sa ljudima. Tajlanđani smatraju glavu svetom, a noge prljavim. Kako bi pokazali poštovanje prema starijima ili kao pozdrav, Tajlanđani pognu glavu. U tajlandskoj kulturi je zabranjeno dotaći nečiju glavu. Pokazivanje poštovanja prema ovom najvažnijem delu tela je imperativ. Zapadnjačka navika odmaranja nogu na stolu je uvredljiva na Tajlandu, pa ako se odlučite da posetite ovu zemlju, obratite pažnju na govor tela i manire.

Zanimljive činjenice o Tajlandu

1. Kao što je pomenuto, tajlandski jezik se ne govori samo u Tajlandu. Na primer u Los Anđelesu živi oko 800 000 Tajlanđana koji se služe svojim jezikom, imaju svoje restorane, biblioteke i markete.

2. Pre stotinjak godina i više, svi muškarci na Tajlandu su bili budistički monasi, čak i plemići. Svaki momak je morao postati monah pre dvadesete godine, čak i na kratak vremenski period. Danas se ovo više ne praktikuje u tolikoj meri.

3. U državi postoji preko 35 hiljada hramova i zato se može nazvati „Zemljom hramova“. Da biste posetili neki od ovih hramova morate biti odeveni u „skromnu“ odeću, što znači nema šortseva i majica kratkih rukava.

4. Bangkok se smatra za najtopliji grad na svetu.

5. „Država osmeha“ - Ukoliko posetite Tajland, videćete više osmeha nego bilo gde na svetu. U ovoj kulturi vrednuju harmoniju I stavljaju je ispred konflikta.

6. S obzirom na količinu zlata koja se nalazi u hramovima, može se pomisliti da je to glavni element. Međutim, ipak je to je kalaj. A najuzgajanija namirnica je, naravno, pirinač. Pirinač je osnona namirnica u tajlandskoj kuhinji.

7. Kao što je pomenuto, Tajland se pre zvao Sijam. Tada su postojale 26 vrsta sijamskih mačaka koje vode poreklo sa tih prostora. A sada ih ima samo 6.

8. U sklopu Tajlanda se nalazi 1430 ostrva koja su popularna zbog mnogih Holivudskih filmova koji su snimljeni tamo.

9. Tajlandski sladoled je postao veoma popularan dezert širom sveta zbog svog neobičnog načina „struganja“ sa metalne zaledjene površine koji formira rolnice.

10. Svake godine se održava festival u čast majmunima koji „dovlače“ turiste u sela. Meštani zahvaljuju majmunima i spremaju veliku gozbu koja sadrži nekoliko tona mesa, voća, poslastica i sladoleda.